Vaak als tegenslag ons leven binnenstormt, stellen we ons in wanhoop vragen buiten onszelf. Waarom is er niemand die me helpt? Waarom vertelt niemand wat ik moet doen? Waarom gebeurt dit mij? Waarom is er geen stappenplan voor wat ik moet doen? Het is niet meer dan menselijk dat we dit denken – ik heb precies hetzelfde gevoeld.
We slaan van ons af voor we bezinnen
Als we voor het eerst oog in oog staan met tegenslag, weten we vaak nog helemaal niet hoe we kunnen reageren. De eerste reactie van velen van ons, mijzelf inclusief, is van ons af te slaan en naarstig te zoeken naar hulp van buiten: dit kan niet waar zijn.
Waarom-vragen
Wanneer we onmacht voelen, roepen we vaak: “Waarom?”. We kunnen niet geloven dat iets gebeurt en richten op ons de grotere vragen, we zoeken in ellendige naarstigheid naar zingeving. En deze fase lijkt natuurlijk voor velen van ons: het hoort bij ons brein als we niet geleerd hebben om te gaan met tegenslagen.
En waar hadden we het moeten leren? Niet in onze wiskunde- en aardrijkskundeles. Waar leren we dat verdriet onderdeel is van het leven en dat we het allemaal meer dan eens zullen tegenkomen? Dat geluk voor velen van ons vluchtig voelt? Dat als je universele menselijke behoeftes niet vervult, het eigenlijk helemaal niet vreemd is dat niets je goed kan laten voelen?
Verrast door tegenslag
Wanneer tegenslag voor het eerst aan onze deur klopt, zijn we vaak overmand door verrassing – voor mij is dat niet anders geweest. Tijdenlang was ik grotendeels lamgeslagen door de pijn en het verdriet van verlies. Van wie ik was en nooit meer zou kunnen zijn, van wat ik had en nooit meer zou kunnen hebben, van waar ik van droomde en wat nu leek als in een ander leven. Het was alsof ik wachtte op een goddelijke interventie.
Terwijl er in andere culturen dan onze Westerse uit gegaan wordt van het feit dat elk leven geraakt zal worden door tegenslag en verdriet. Het wordt gezien als menselijk en onvermijdelijk. Het Boeddhisme bijvoorbeeld erkent de onvermijdelijke realiteit van tegenslag en verdriet in onze levens – en reikt vanuit deze erkenning middelen om op weg te gaan naar een leven van vreugde.
De weg uit verdriet en naar geluk
Uiteindelijk vond ik mijn weg naar buiten – via binnen. En ik had hem nooit gevonden had als ik niet had geloofd dat er een weg moest zijn. De kracht van verbeelding en verwondering is essentieel in het terugkomen van tegenslag. Dus mocht jij je op de plek van radeloosheid bevinden: werk elke dag aan je vertrouwen, aan hoop, aan geloven in de weg die je gaat vinden.
Mocht jij de hulpverlener zijn, vertel dat er een weg is: deze hoeft alleen gevonden te worden. Onderschat nooit de kracht die het geeft als jij gelooft, in de weg naar buiten én in de ander. Laat dat gevoel ongeremd overvloeien op de ander – voor jou voelt het misschien overdreven, voor de ander kan het levensbepalend zijn.
De weg naar geluk loopt recht door het verdriet en de pijn.
Ik kon er omheen draaien, alle koekjes van de wereld eten, de hoeveelheid series kijken die ik maar op internet kon vinden. Uiteindelijk was er maar 1 weg naar een leven gevuld met vreugde en verlost van het verdriet en de pijn. En die weg begon met mijn tenen over de rand van het bad gevuld met alles wat ik in die tijd probeerde te mijden. En weet je? Uiteindelijk lagen er zoveel prachtige schatten verborgen in alle pijn en alle verdriet. Het feit dat ik zulke diepe pijn voelde, betekende ook dat ik gaf om dat wat ik verloren had! Ik gaf om het leven, net als diepe rouw alleen voort kan komen uit diepe liefde.
Aandacht van verlies naar dankbaarheid
Veel tijd ging voorbij voor ik merkte dat er een subtiel verschil te maken was in waar ik mijn aandacht op richtte. Initieel voelde het althans als subtiel, zoals wanneer je een vinger probeert te bewegen op een manier zoals je nog niet eerder hebt gedaan: dat gaat met moeizame millimeters en ál je energie en focus.
De subtiliteit lag in het niet langer richten op dat wat ik verloren had, maar op de enorme liefde die erachter lag. De reden dát ik zoveel pijn en verdriet voelde, begon mijn grootste kracht te worden.
Hoe gezegend was ik iets te hebben waar ik zoveel van kon houden?
Deze verschuiving van aandacht bleek allesbehalve subtiel. Het was een spier die ik moest trainen alsof mijn leven ervan afhing – en het heeft alles ten goede veranderd. Ik vond de zin van mijn leven. Ik vond de verwondering voor al wat is. Hoe dat altijd in ons en om ons heen is, beschikbaar voor verbinding wanneer wij daarvoor open staan. Dit was de tijd waarin het voelde alsof ik lagen van mij afwierp en mijzelf voor het eerst in mijn leven ontmoette. Mocht mijn voorbeeld te zweverig klinken, richt je op de boodschap:
Voel dat de pijn en het verdriet voortkomen uit een onuitputtelijke liefde.
Een tijdperk mag voorbij zijn, de liefde blijft. Liefde is zoveel groter dan het hier en nu, dan ruimte en tijd. Liefde overstijgt. We kunnen onze liefde te allen tijden praktiseren en versterken.
Hoe moeizaam ook, als je een weg door je verdriet wilt vinden en er niet langer cirkels omheen wilt blijven lopen:
Richt je aandacht op de liefde die bedolven onder alle puin in jou ligt.
Bescherm het, geef het aandacht, koester het en help het in jou groeien. Al komt het voort uit radeloosheid of omdat het het enige nuttige is dat je kunt bedenken te doen: probeer het. Geef jezelf deze kans te ontdekken welke immense kracht er in jou verscholen ligt. Geef jezelf de kans te ontdekken welke immense groei er voort kan komen uit jouw tegenslag.
Als je voor nu jouw eigen zin voor het leven verloren bent, laat jouw tegenslag een kans krijgen dienend te zijn voor anderen. Hoe onwaarschijnlijk het nu ook lijkt, ik beloof je dat in dienst van anderen ook in jou vreugde, liefde, compassie en hoop weer zullen groeien.
Wat haal jij hieruit?
De GROW Community en ik zouden heel graag van jou horen. Wat doet deze post met je en komt hier iets uit voort dat een verschil kan maken in jouw leven? Is mijn verhaal herkenbaar voor jou, of zou jij het juist anders verwoorden?
Als het goed voor jou voelt, voel je vrij om het verhaal dat je te delen hebt via het opmerkingenveld hieronder. Het GROW Blog is van de GROW Community: we delen hier openlijk en zonder taboe. Jouw verhaal kan een ander helpen om zich thuis en herkend te voelen; om geraakt door jouw voorbeeld belangrijke stappen te zetten. Jouw verhaal doet ertoe en kan veel betekenen in het leven van een ander.
Belangrijk: neem je verantwoordelijkheid om liefde en positieve kracht te verspreiden in onze wereld. Kies je woorden zorgvuldig en probeer niemand te schaden, maar juist opbouwend te delen.