Mens, cultuur en samenwerken worden vaak als ‘zacht’ gezien. Zacht staat van nature tegenover of naast hard: cijfers, plannen, structuren en procedures. Wat als we op een heel andere manier naar organisaties kijken dan vanuit een tweedeling van hard en zacht?
Scientific management: de ‘hardste’ vorm van bedrijfsvoering
Scientific management (ook wel wetenschappelijke bedrijfsvoering en Taylorism) is een managementmethode die eind 19e eeuw opbloeide. Je herkent deze methode aan het klokken van een medewerker om te sturen op uitvoeringstijd. Werk is ingedeeld in kleine specifieke stukjes en de medewerkers worden gezien als te beheersen machineonderdelen. [1] Deze methode is een van de ‘hardste’ vormen van bedrijfsvoering en is in het Westen over het algemeen beschouwd als verouderd, ondanks de voordelen van helderheid en meet- en bestuurbare processen.
Achter hard ligt…? Wantrouwen
Zoals bij elk verhaal, is het nuttig om de oorzaken te kennen die een situatie vormen. Scientific management ontstond eind 1800 in met name de staalindustrie van de Verenigde Staten. Het werk in de staalindustrie werd uitgevoerd door immigranten uit Europa, met name Katholieken. Taylor, een ingenieur in deze industrie, vertrouwde de Katholieken niet bepaald: hun werkhouding werd vaak gezien als niet toegewijd aan het werk en oneerlijk. [1] En wat is de neiging die wij mensen hebben als we niet vertrouwen? Dan gaan we controleren: de touwtjes kort houden.
Je ziet hier dus dat een uiterst harde manier van aansturen die meerdere psychosociale oorzaken kent, waarvan de belangrijkste: wantrouwen. Wanneer we terug gaan naar de bron van een managementmethode waarvan mensen zouden zeggen dat het van ‘de harde kant’ is, zien we dat er iets menselijk gevoel achter ligt, wat vaak ‘de zachte kant’ wordt genoemd.
Organisaties “zijn” er gewoon?
We zijn opgegroeid met het bestaan van organisaties in onze maatschappij, of het nu onze scholen, overheden, sportverenigingen, bedrijven of naties zijn. Doordat we niet anders kennen, kijken we vaak onbewust naar organisaties als ‘dingen’ die op zichzelf bestaan. We zien organisaties als een soort wezen waar we ons verbonden mee kunnen voelen en dat voort kan leven zonder mensen. Terwijl,
doordat wij een organisatie erkennen en er elke dag in werken, wordt het bevestigd en bestaat het voort.
In de praktijk herken je het aan de ondergang van een organisatie nadat de maatschappij er geen belang meer bij heeft of zich ertegen keert. Ken je de Free Record Shop nog? Met de komst van internet en diensten als Spotify keken niet veel mensen er nog naar om en mede dat betekende de ondergang van het bedrijf.
Organisaties bestaan niet op zichzelf
Organiseren is samenkomen en verbinden, een natuurlijk proces. Een verbinding tussen verschillende elementen is afhankelijk van elk individueel element. Deze manier van kijken versimpelt het complexe systeem van organisaties. We kijken dwars door structuren, methodes, cijfers en plannen.
Zo zien we organisaties voor wat ze echt zijn: een bundeling van mensen, met ieder ons eigen verhaal, onze drijfveren, angsten en keuzes. En hiermee komt direct het besef van de invloed die wij als individu altijd hebben op het grote geheel.
De harde en zachte kant Organisaties zijn gebouwd op de menselijke psyche
Organisaties indelen als van de harde en van de zachte kant is een compartimentalisatie. Deze manier van kijken belet ons oorzaak en gevolg in organisaties effectief te analyseren. De rode draad is niet opgemaakt uit hard en zacht: organisaties bestaan uit verhalen, oorzaak en gevolg, gesprekken die we met onszelf en met anderen voeren, keuzes die gemaakt worden door mensen, met al hun slagkracht én valkuilen.
Organisaties vallen of staan met mensen en zijn niet meer dan dagelijks door ons bevestigde constructies. Deze manier van kijken klinkt misschien plat en zonder enige charme. Vergis je echter niet: juist door te kijken naar organisaties als gedreven door (wat er leeft onder de) mensen, kun je helder zien hoe zij ingezet kunnen worden voor de prachtigste doeleinden en hoe zij de hele wereld kunnen inspireren!
Loslaten wat je geleerd hebt
To study organizations is to study just about every facet of human life.
Professor Chris Grey
Wat is het toch prachtig! Dit complexe en toch ook simpele sociale systeem is de reden waarom ik gefascineerd ben door organisaties. Organisaties zijn in staat de prachtigste ideeën teweeg te brengen waar de mens en wereld nog eeuwen dankbaar voor zijn en aan de andere kant van de medaille ook om oneindig diepe schade te berokkenen aan medemensen en (al wat leeft op) onze planeet.
Simple can be harder than complex. You have to work hard to get your thinking clean to make it simple. But it’s worth it in the end, because once you get there you can move mountains.
Steve Jobs
Zoals Steve Jobs zegt: het kost werk om voorbij de manieren van kijken te bewegen waar we zo aan gehecht zijn om de wereld om ons heen te begrijpen. Toch, als we organisaties daardoor zien voor wat ze zijn, kunnen we bergen verzetten en geweldige inspiratie en bewegingen teweeg brengen.
Wat haal jij hieruit?
Wat schiet er door jou heen als je deze uiteenzetting leest? Zijn er acties die jij wilt ondernemen of dingen die je anders bekijkt nu je deze post gelezen hebt? De GROW Community en ik zouden heel graag van jou horen.
Voel je vrij om het verhaal dat je te delen hebt via het opmerkingenveld hieronder. Het GROW Blog is van de GROW Community: we delen hier openlijk en zonder taboe. Jouw verhaal kan anderen inzicht geven en zich herkend helpen voelen, om geraakt door jouw voorbeeld verandering in gang te zetten. Jouw verhaal doet ertoe en kan veel betekenen in de organisaties van onze wereld.
Belangrijk: neem je verantwoordelijkheid om liefde en positieve kracht te verspreiden in onze wereld. Kies je woorden zorgvuldig en probeer niemand te schaden, maar juist opbouwend te delen.
[1] C. Grey, A Very Short, Fairly Interesting and Reasonably Cheap Book About Studying Organizations, London, SAGE Publications Ltd, 2009, p. 35-39.